Đạo luật sửa đổi luật quốc tịch đã được đưa ra thảo luận hôm thứ 6 ngày 1 tháng tư vừa qua, ngay ngày đầu tiên làm việc trở lại của Quốc hội Canada. Nếu đạo luật được thông qua sẽ có rất nhiều thay đổi theo hướng tạo điều kiện dễ dàng hơn cho vấn đề nhập cư của Canada.
Theo đó, đạo luật sửa đổi luật quốc tịch Canada (An Act to Amend the Citizenship Act) được trông đợi sẽ tạo sự linh hoạt hơn cho những người đang cố gắng để hội đủ yêu cầu nộp hồ sơ thi quốc tịch và rút ngắn thời gian định cư để gia nhập quốc tịch, bãi bỏ quy định cho phép chính phủ tước quốc tịch những người có 2 quốc tịch có hành vi chống lại lợi ích quốc gia.
Bỏ các nền tảng lợi ích quốc gia để thu hồi quốc tịch
Vào tháng 5 năm 2015, luật quốc tịch thay đổi, tạo ra nền tảng cho việc tước quốc tịch đối với những người có 2 quốc tịch có những hành vi gây nguy hại cho lợi ích quốc gia của Canada. Căn cứ vào những các định nghĩa về chủ nghĩa khủng bố, tội phản quốc, tội phản quốc hoặc làm gián điệp tùy thuộc vào bản án mà người phạm tội nhận được, hoặc là thành viên trong lực lượng vũ trang hoặc một vũ trang có tổ chức tham gia vào các xung đột vũ trang với Canada, dự luật mới sẽ bãi bỏ những quy căn cứ đó.
Tuy nhiên, việc tước quốc tịch vẫn sẽ giữ nguyên cho các tội gian lận tài liệu và làm đại diện bất hợp pháp. Theo đó bộ trưởng vẫn sẽ có quyền tước quốc tịch những công dân trong các trường hợp gian lận, như gian lận thông tin cá nhân và cư trú. Toàn án liên bang vẫn sẽ vẫn tiếp tục được quyền tước quốc tịch công dân trong những trường hợp gian lận liên quan đến nhập cư trái phép gây nguy hại cho an ninh quốc gia, vi phạm quyền con người, tội phạm chiến tranh và tội phạm có tổ chức
Bỏ yêu cầu ở tại Canada sau khi được gia nhập quốc tịch
Vào tháng 6 năm 2015, luật quốc tịch đã được chính phủ tiền nhiệm bắt buộc những người nộp hồ so thi quốc tịch phải xác nhận là có ý định ở lại Canada sau khi đã được nhập tịch. Điều này tạo ra một điều khoản làm cho những người mới gia nhập quốc tịch lo ngại rằng họ có thể bị tước quốc tịch trong tương lai nếu họ di chuyển và sống ở mội nơi ngoài Canada. Và chính phủ Đảng Tự do muốn bỏ điều khoản này đi bởi vì theo họ tất cả người dân Canada đều có quyền sống ở bên ngoài Canada, đây cũng là quyền được ghi trong hiến pháp về Quyền và Tự do của Canada.
Giảm thời gian có mặt tại Canada để đủ điều kiện nộp hồ sơ xin gia nhập quốc tịch.
Nhằm tạo sự nhanh chóng cho những người định cư gia nhập quốc tịch, chính phủ Đảng Tự do đã đề xuất giảm thời gian hiện diện ở Canada bắt buộc để nộp hồ sơ xin gia nhập quốc tịch còn 3 năm (1095 ngày) trong khoảng thời gian 5 năm. Điều này đồng nghĩa với việc những người mới nhập cư sẽ được nộp hồ sơ xin gia nhập quốc tịch sớm hơn 1 năm, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thuận lợi hơn cho việc du lịch hoặc làm việc ngoài Canada.
Theo quy định của Luật quốc tịch hiện hành (chưa sửa đổi) thì người nhập cư phải hiện diện (sinh sống thực sự) tại Canada 4 năm (1,460 ngày) trong vòng 6 năm mới hội đủ điều kiện để đăng ký gia nhập quốc tịch Canada.
Chấp thuận thời gian có mặt tại Canada trước khi có Thẻ xanh (Permanent Resident card – PR) để tính cộng vào thời gian cho việc đăng ký gia nhập quốc tịch.
Theo Luật quốc tịch hiện hành, thời gian một người có mặt tại Canada trước khi được định cư (permanent resident) tại Canada (ví dụ: du học sinh) sẽ không được tính để có đủ ngày hiện diện tại Canada cho mục đích nộp hồ sơ xin gia nhập quốc tịch, nghĩa là số ngày hiện diện tại Canada chỉ được tính từ khi một người có thẻ xanh (PR) và có mặt thực sự tại Canada.
Theo dự luật mới, chính phủ Đảng Tự do sẽ tính luôn thời gian một người có mặt tại Canada trước khi có PR để cộng vào thời gian hiện diện tại Canada cho đủ yêu cầu để nộp hồ sơ gia nhập quốc tịch. Theo đó mỗi ngày ở Canada của những người chưa có PR (no-permanent) sẽ được tính bằng 1/2 ngày thực sự hiện diện tại Canada, và thời gian được tính tối đa là 1 năm, nghĩa là có mặt ở Canada 2 năm trước khi có PR.
Theo giải thích của chính phủ, sự thay đổi này sẽ tạo điều kiện dễ dàng hơn cho những người mới nhập cư sớm xây dựng một cuộc sống thành công tại Canada, giúp các gia đình sum họp và đóng góp vào sự phát triển kinh tế Canada.
Sự thay đổi này cũng nhằm khuyến khích những cá nhân có kinh nghiệm lao động đến Canada để học và làm việc, cũng như tạo lợi ích cho các nhóm người như những người được bảo vệ, cha mẹ và ông bà mang visa du lịch.
Loại bỏ điều khoản phải có mặt 183 ngày mỗi năm để đủ điều kiện nộp hồ sơ thi quốc tịch.
Theo Luật quốc tịch hiện hành có điều khoản yêu cầu phải bắt buộc hiện diện thực sự (physical presence) 183 ngày mỗi năm (calendar year – từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 31 tháng 12 hằng năm) trong 4 năm trong khoảng thời gian 6 năm mới đủ điều kiện nộp hồ sơ xin gia nhập quốc tịch.
Và dự luật (bill) thay đổi Luật quốc tịch đề xuất bỏ điều khoản này trong các yêu cầu để đủ điều kiện nộp hồ sơ xin gia nhập quốc tịch.
Sửa đổi độ tuổi bắt buộc thi quốc tịch.
Kể từ khi Luật quốc tịch Canada ra đời vào năm 1947, người xin gia nhập quốc tịch phải có vốn liếng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, cũng như phải biết về trách nhiệm và quyền hạn của công dân.
Chính phủ tiền nhiệm đã thay đổi Luật quốc tịch, thay đổi độ tuổi bắt buộc phải thi quốc tịch từ 18 – 54 tuổi thành 14 – 64 tuổi. Chính phủ Đảng Tự do hiện tại đề xuất chuyển độ tuổi bắt buộc phải thi quốc tịch thành 18 – 54 tuổi như trước kia, loại bỏ rào cản cho những người trẻ và người lớn tuổi muốn gia nhập quốc tịch.
Theo giải thích, những người trẻ thì họ đã được học tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, cũng như đã biết đầy đủ kiến thức về Canada trong trường học; còn những người lớn tuổi thì học đã học được nhiều kinh nghiệm và hiểu biết trong cuộc sống hằng ngày qua các dịch vụ công cộng.
Những người ở độ tuổi từ 18 – 54 tuổi vẫn phải yêu cầu cung cấp bằng chứng về trình độ tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, có thể trò chuyện, hiểu các hướng dẫn đơn giản và biết sử dụng ngữ pháp căn bản. Điều này nghĩa là vẫn phải có một giấy chứng nhận về trình độ tiếng Anh hoặc tiếng Pháp.
Sưu tầm